Izložba Sedmog međunarodnog bijenala vizuelnih umetnosti „Biblioteka – otvorena knjiga Balkana“ postavljena je od 14. novembra do 20. decembra u čačanskom Domu kulture. Ustanovljena sa ciljem obnavljanja dijaloga između bivših jugoslovenskih država, izložba se bavi kritičkim promišljanjem jugoslovenskog društveno-političkog prostora, uzrocima i konsekvencama njegovog raspada. Bijenale organizuju Centar za vizuelna istraživanja „Krug“, čiji je osnivač i umetnički direktor slikar Božidar Plazinić i Dom kulture Čačak. Pokrovitelji manifestacije su Grad Čačak i Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije. Tematski okvir ovogodišnjeg bijenala obuhvaćen je nazivom „RAZGRANIČENJA“. Svečanog otvaranja nije bilo iz epidemioloških razloga, a eksponati s enalaze i u Galeriji Narodnog muzeja.
-Termin „Razgraničenja“ pozajmljen je iz političkog konteksta i prenesen na polje umetnosti. Ovde on dobija novo značenje koje se odnosi na brisanje granica, kako međunacionalnih, tako i medijskih, zato što je akcenat izložbe dijalog i njegovo pozicioniranje ispred umetničkog izraza. Koncept izložbe kao kulturni dijalog, sa programom koji podstiče uzajamno razumevanje i poštovanje, kao metoda za potiranje razlika i suprotnosti nastalih u prošlosti, svrstava ovu bijenalnu manifestaciju u red relevantnih kulturnih događaja na prostoru bivše Jugoslavije. „Razgraničenja“ kao tematski okvir ove izložbe, kao i predhodne izložbe “Hram-Knjiga-Zastava”, “Zemlja-Knjiga-Mape”. “Otvorena knjiga”, “Reka-Knjiga-Most”, “Čiju pesmu pevam” i “Ja volim umetnost drugih”, zalazi u sferu metaforičkih značenja, kojima se iskazuje univerzalna ideja bogatstva različitosti i mogućnosti njihove koegzistencije. Višeznačnošću ovog tematskog okvira, posmatranog u korelaciji sa opštim nazivom izložbe “Biblioteka – Otvorena knjiga Balkana”, predlaže se kulturni dijalog kao osnova, ali i most, u procesu prevazilaženja konfesionalnih i nacionalnih razlika, i uspostavljenih geopolitičkih granica – ističe umetnički direktor manifestacije Božidar Plazinić, obrazlažući kratko univerzalni koncept ovogodišnjeg i prethodnih bijenala.
Na ovogodišnje bijenale, uprkos pandemijskim okolnostima, slanjem svojih radova, odazvali su se umetnici iz celog sveta. Među velikim imenima u svetu umetnosti koja izlažu na ovom bijenalu su: Ričard Nonas, vajar, doajen američke skulpture; kineski umetnici Li Jie, Kuo Anksiong; iz Hrvatske Metnica Gordan Bakić; iz Srbije Vladimir Perić Talent, vajarka Gordana Kaljalović, Radoš Antonijević, naš legendani vajar profesor Akademije Slavoljub Radojčić, Đorđe Stanojević, Branimir Karanović, Zoran Todović; australijski umetnik našeg porekla Zoran Bogdanović; Japanac Kenđi Nagai; Makedonac Robert Jankuloski dobitnik priznanja najbolji savremeni umetnik Makedonije za prošlu godinu; Edin Numankadić iz BiH; iz Makedonije je i bračni par Vanaurošević. Od mlađih autora treba pomenuti imena kakva su: Sun Mandić, Vojislav Klačar, Aleksandar Dimitrijević, Stefan Živković i Jusuf Hadžifejzović iz BiH.
Od osnivanja do danas, bijenalnom izložbom „Biblioteka – Otvorena knjiga Balkana“, u okvirima vizuelnih umetnosti, uspostavljena je široka i fleksibilna platforma za revidiranje i rekonstruisanje javne, odnosno, kolektivne, privatne ili individualne memorije jugoslovenskog istorijskog narativa. „Upotrebom javnog prostora umetnosti za artikulaciju političkih stavova i iskustava, formirano je polje kritičkog diskursa u okviru koga se kroz kontinuiranu izlagačku praksu otvoreno preispituju i problematizuju pitanja identiteta, teskobe, nostalgije i percepcije nove stvarnosti nastale raspadom SFRJ. Dijaloškim okvirima obuhvaćene su i instutucije kulture, koje su selekcijom radova odredile fizionomiju balkanske bijenalne izložbe: Muzej savremene umetnosti Beograd, Narodni muzej Beograd, Muzej savremene umetnosti Vojvodine Novi Sad, Nezavisna umetnička asocijacija “Remont” Beograd, Umjetnička galerija Bosne i Hercegovine – Sarajevo.
-Počasni gost bijenala je Monika Miler, kritičar i teoretičar umetnosti iz Nemačke, dobitnik počasne Povelje Grada Čačka i Povelje bijenala, a počasni gosti među institucijama je Moderna galerija iz Budve, koja je radila selekciju radova umetnika iz Crne Gore i Galerija savremene umetnosti iz Niša, iz čijeg fundusa je izloženo 14 grafika poznatih svetskih autora. Zemlje iz kojih su umetnici izlagači na 7. Bijenalu su: Srbija, Albanija, BiH, Bugarska, Grčka, Rumunija, Makedonija, Slovenija, Hrvatska, Crna Gora, Turska, Austrija, Australija, Estonija, Izrael, Italija, Japan, Kina, Kanada, Letonija, Mađarska, Nemačka, Poljska SAD i Rusija – ističe, pored ostalog, Božidar Plazinić.
Zorica Lešović Stanojević
