Dvodnevni naučni skup „Rimske terme, 50 godina nakon otkrića: dijalog nasleđa i zajednice“ koji se u Čačku održava, 29. i 30. oktobra, u organizaciji Narodnog muzeja, otvoren je danas u prostoru Startap centra, nedaleko od ovog antičkog lokaliteta u centru grada. Skup se organizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije koje je obezbedilo sredstva u iznosu od 430. 000 dinara i Grada Čačka. Prateći program skupa je izložba na otvorenom „Antički Čačak“, postavljena na Gradskom trgu. Rimske terme u Čačku zvanično su proglašene spomenikom kulture 14. aprila 1970.
Dobrodošlicu arheološkim stručnjacima iz cele Srbije uputila je direktorka Narodnog muzeja Delfina Rajić, koja je navela da je još pre osnivanja i početka rada ove ustanove, arheološka prošlost Čačka i njegove okoline, još od kraja 19. veka privlačila pažnju putopisaca i istraživača.
-Grad Čačak krije bogato kulturno nasleđe različitih epoha, prekriveno patinom i slojevima zemlje… Tokom poslednjih pola veka na teritoriji Čačka istraženo je 18 lokaliteta iz antičkog, odnosno, kasnontičkog i ranovizantijskog perioda. Pronalaskom rimskog kupatila-termi, te davne 1970. godine, pred našim očima oživljava bogato rimsko nasleđe našeg kraja – istakla je direktorka Rajić.
U ime lokalne samouprave prisutne je pozdravio zamenik gradonačelnika Vladan Milić i rekao da su Rimske terme bile godinama zapostavljene, tako da je Grad Čačak odlučio da zajedno sa Republikom uloži 1,2 miliona dinara u rekonstrukciju lokaliteta i pre tri godine ga otvori za javnost. Grad podržava i drugu fazu rekonstrukcije, naglasio je Milić i izrazio očekivanje da će i Narodni muzej i Turistička organizacija Čačka naći način da Rimske terme svakodnevno učine dostupnim javnosti, na čemu će gradsko rukovodstvo insistirati. Radi povezivanja sa ovim antičkim lokalitetom grad je prošle godine formirao i Rimski trg, istakao je Vladan Milić i apelovao još jednom na stanovnike obližnjih zgrada da brinu o izgledu lokaliteta i edukuju se o značaju ovog antičkog nasleđa za Grad Čačak.
Na pola veka istraživanja i prezentacije Rimskih termi smeštenih u gradskom jezgru Čačka, kojima je započeto otkrivanje antičkog nasleđa u samom gradu i na široj teritoriji u oblasti delovanja Muzeja u Čačku, u hronološkoj prezentaciji ukazala je arheolog Aleksandra Gojgić, koja je skup inicirala i organizovala zajedno sa Marijom Aleksić Čevljaković iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva. Podsetila je Gojgić da su prvim arheološkim istraživanjima nakon otkrića lokaliteta, kada je počela izgradnja objekta lučne zgrade, te 1970. godine, rukovodile Milena Ikodinović iz Narodnog muzeja i Obrenija Vukadinović iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva. Rimske terme su konzervirane u periodu od 1970. do 1972. prema projektu Radoslava Prokića. Sama građevina Rimskog kupatila bila je u upotrebi do 378. godine. Pronađeni su ostaci stakla, posuda, novca, nakita. Aleksandra Gojkić je istakla i to da se ozbiljnija istraživanja antičkog nasleđa na prostoru Čačka obavljaju tokom poslednje dve decenije i ukazala na veliki turistički potencijal koji ovakvi lokaliteti imaju.
Prvi dan skupa referate su izlagali stručnjaci koji se na direkatan ili indirektan način bave arheološkim kulturnim nasleđem. O putevima istraživanja, interpretacije i prezentacije kulturnog nasleđa, sa naglaskom na razvoj arheološkog lokaliteta kroz održivo upravljanje i implementaciju u svakodnevni život zajednice govorili su, pored arheologa čačanskog Narodnog muzeja i stručnjaci iz Arheološkog instituta u Beogradu, Narodnog muzeja iz Beograda, Galerije Srpske akademije nauka i umetnosti iz Beograda, Arheološkog muzeja Đerdap iz Kladova, Visoke turističke škole strukovnih studija u Beogradu, Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva. Prvog dana učesnici naučnog skupa posetili su lokalitet Rimske terme, izložbu na otvorenom „Antički Čačak“, i učestvovali u panel-diskusiji.
-Nije mi prvi put da sam u Čačku povodom očuvanja arheološkog nasleđa, ovo jeste skup povodom 50 godina od otkrića Rimskih termi, i veoma je važno da one budu predstavljene, zaštićene i što više inkorporirane u održivi razvoj grada. Međutim, da bi se bilo koje arheološko nasleđe prezentovalo, traba ga očuvati i sačuvati za buduće generacije. Moj akcenat izlaganja biće na mogućnostima lokalnih samouprava da očuvaju takva nasleđa iz postojećih prinadležnosti i kako sve to uključiti u održivi razvoj. Nije dovoljno samo predstaviti, već i na različite načine koristiti kroz školstvo, turizam itd. – rekao je Adam Crnobrnja, predsednik Srpskog arheološkog društva, izrazivši nadu da će to Čačak iskoristiti, jer ima potencijale ne samo u centru grada, već i u okolini, apostrofirajući kao veliki potencijal Gradinu na Jelici.
Za drugi dan planirana je poseta učesnika skupa stalnoj postavci Narodnog muzeja i Umetničkoj galeriji „Nadežda Petrović“ i panel-diskusija „Rimske terme 50 godina nakon otkrića: rimsko nasleđe Čačka, naša zajednička baština“.
Z. L. S.
