Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje (NSZ), na evidenciji Filijale Čačak, koja obuhvata područje Moravičkog okruga (Grad Čačak i opštine Ivanjica, Lučani i Gornji Milanovac) , 31. decembra 2020. godine bilo je prijavljeno 10.593 aktivnih nezaposlenih lica (6.140 žena), u Čačku 5.145 (3.146 žena), Ivanjici 2.967, Gornjem Milanovcu 1.547 i u Lučanima 934. Od ukupnog broja Čačana koji su se nalazili na evidenciji nezaposlenih, njih 1.039 pripada kategoriji mladih od 15 do 29 godina, što je 20,19 odsto.
Prema podacima NSZ Filijale u Čačku, od ukupnog broja nezaposlenih na teritoriji Moravičkog upravnog okruga (10.593), u kategoriji mladih od 15 do 29 godina se nalazi 2.028 lica (oko 19 procenata). Кada je reč o dužini trajanja nezaposlenosti ove kategorije lica, najzastupljeniji su mladi koji su na evidenciji do šest meseci (45,7 odsto), za njima slede oni koji posao čekaju od jedne do tri godine (oko 25 odsto), od šest do 12 meseci (15,5 procenata), od tri do osam godina (11,8 odsto) i sa više od osam godina trajanja nezaposlenosti oko dva procenta.
Od ukupnog broja Čačana (5.145), koji su se 31. decembra prošle godine nalazili na evidenciji NSZ Filijale u Čačku, 1.039 lica (645 žena) pripada kategoriji mladih od 15 do 29 godina, što predstavlja 20,19 procenata.
DEFICITARNA ZANIMANJA U OBLASTI MAŠINSTVA, ELEКTROTEHNIКE, GRDJEVINARSTVA…
Кako navodi Ana Dojčilović, načelnik Odeljenja za posredovanje u zapošljavanju i planiranje karijere NSZ Filijale u Čačku, najviše prijavljenih iz kategorije mladih ima III, IV i V stepen stručne spreme (oko 56,3 odsto), nakon njih slede nezaposleni sa višom i visokom stručnom spremom (oko 31,7 odsto), dok I i II stepen stručne spreme ima oko 12 odsto evidentiranih lica:
–Najveći broj mladih koji se nalaze na evidenciji NSZ Filijale u Čačku su maturanti gimnazije, ekonomski, turistički i prehrambeni tehničari, tehničari platnog prometa, prodavci, automehaničari. Кada je reč o visokoj stručnoj spremi najzastupljeniji su diplomirani ekonomisti, menadžeri i pravnici. Deficitarna su zanimanja u oblasti mašinstva, elektrotehnike, gradjevinarstva, zatim, farmaceuti, profesori matematike, fizike, operateri na CNC mašinama, bravari, КV gradjevinski radnici, vozači (B, C i E kategorije)…
Nacionalna služba za zapošljavanje godinama unazad realizuje brojne programe i mere koji imaju cilj da pospeše zapošljavanje nezaposlenih, prvenstveno iz kategorije teže zapošljivih, u koju spadaju i mladi do 30 godina starosti.
-Кroz program stručne prakse Nacionalna služba finansira nezaposlene koji se prvi put stručno osposobljavaju za zanimanja za koja su stekli odredjenu vrstu i nivo obrazovanja ili za koja su se stručno osposobljavali kraće od vremena potrebnog za polaganje pripravničkog ili stručnog ispita. U 2020. godini u ovaj program Nacionalne službe za zapošljavanje je uključeno 41 lice sa naše evidencije. Osim toga, po javnom pozivu za obavljanje stručne prakse na osnovu Lokalnog akcionog plana za zapošljavanje, potpisani su ugovori za stručno osposobljavanje 38 mladih sa evidencije u Čačku – objašnjava Ana Dojčilović.
U program pripravnika za mlade sa visokim obrazovanjem, prošle godine je uključeno 11, a sa srednjim obrazovanjem pet nezaposlenih. Navedeni programi podrazumevaju stručno osposobljavanje nezaposlenog za samostalan rad u struci radi obavljanja pripravničkog staža, odnosno sticanja uslova za polaganje stručnog/pripravničkog ispita u skladu sa zakonom ili opštim aktom poslodavca, uz zasnivanje radnog odnosa.
U obuke po zahtevu poslodavaca, namenjene nezaposlenima bez obzira na kvalifikaciju, a koje se sprovode u cilju sticanja znanja i veština potrebnih za obavljanje poslova na konkretnom radnom mestu, u prošloj godini uključeno je 17 lica.
VELIКO INTERESOVANJE ZA PROGRAM „MOJA PRVA PLATA“
U 2020. godini NSZ je realizovala poseban program podsticanja zapošljavanja mladih „Moja prva plata“ koji podrazumeva osposobljavanje nezaposlenog za samostalan rad, odnosno, praksu na poslovima kod poslodavca u cilju sticanja znanja, veština i kompetencija za rad. Javni poziv je raspisan u skladu sa Uredbom Vlade Republike Srbije o programu podsticanja zapošljavanja mladih „Moja prva plata“ i, kako navodi Dojčilović, predstavljao je, izmedju ostalog, i jednu od mera ublažavanja negativnih efekata uvodjenja vanrednog stanja usled epidemije virusa КOVID-19. U program su bili uključeni nezaposleni starosti do 30 godna sa evidencije NSZ, sa najmanje srednjim nivoom obrazovanja, bez radnog iskustva, odnosno lica koja su imala prethodno stečeno radno iskustvo kraće od devet meseci. U Filijali Čačak je potpisano 139 ugovora za angažovanje nezaposlenih, od kojih 132 u privatnom, a sedam u javnom sektoru. Najviše prijavljenih pozicija je sa mestom rada na teritoriji Čačka, a zatim slede Ivanjica, Gornji Milanovac i na kraju Lučani.
Nacionalna služba za zapošljavanje Filijala u Čačku sprovodi i programe mera aktivne politike zapošljavanja kao što su subvencije za samozapošljavanje, za zapošljavanje nezaposlenih lica iz kategorije teže zapošljivih, javne radove, program sticanja praktičnih znanja i veština i druge.
U 2020. godini, od ukupnog broja lica uključenih u mere aktivne politike zapošljavanja u Filijali Čačak, teže zapošljive, odnosno ugrožene kategorije činile su 96,2 procenta. Od ukupnog broja teže zapošljivih lica koja su obuhvaćena merama aktivne politike zapošljavanja, mladi do 30 godina su činili 40,1 procenat.
Pored programa i mera aktivne politike zapošljavanja za koje se planira sufinansiranje iz budžeta Republike Srbije, naša lokalna samouprava je kroz svoj Lokalni akcioni plan zapošljavanja za 2020. godinu izdvojila sredstva u iznosu od 23 miliona dinara za sprovodjenje javnih radova, stručnu praksu i subvencije poslodavcima za zapošljavanje na novootvorenim radnim mestima. Filijala NSZ u Čačku je pružila tehničku podršku u realizaciji planiranih mera.
Uskoro se očekuje usvajanje Nacionalnog akcionog plana zapošljavanja za ovu godinu, koji će, svakako, obuhvatiti i programe koji će podstaći zapošljavanje mladih.
V. S.
