Na današnji dan pre 140 godina u Zablaću kod Čačka, rođen je Vladislav Petković Dis, jedan od najpoznatijih srpskih pesnika.
Školovao se u Čačku, a u sedmom razredu gimnazije napisao je svoju prvu pesmu “Na prozoru gori sveća” i to na nemačkom jeziku koji nije najbolje govorio.
Oslobođen je služenja vojske, pa je po preporuci prijatelja postao učitelj u selu Prliti kod Zaječara. Nadao se da će imati dovoljno vremena da se posveti pesmama tokom života na selu, ali seoska sredina nije bila dovoljno inspirativna za njega.
Godine 1903. dolazi za Beograd, gde mu u pronalasku prvog zaposlenja pomaže Branislav Nušić. Tu je dosta dugo radio kao običan službenik i teško živeo, ali je i te kako stvarao. Prvu pesmu je objavio u „Srpskom književnom glasniku”.
Godine 1911. godine objavljuje prvu knjigu pesama „Utopljene duše”. U ovoj zbirci objavljene su i najpoznatije pesme Vladislava Petkovića Disa – “Tamnica” i “Možda spava”.
Dve godine kasnije objavljena je nova zbirka pesama “Mi čekamo cara” u kojoj je objavljeno 16 rodoljubivih pesama, a izdavanje knjige pomogla je dvorska kancelarija zbog čega je zbirka posvećena tadašnjem prestolonasledniku Aleksandru Karađorđeviću.
Tokom Balkanskih ratova bio je angažovan kao vojni dopisnik, a izveštavao je sa ratišta Prvog svetskog rata. Pridružio se srpskoj vojsci tokom povlačenja preko Albanije 1915. godine. Sa Krfa, na koji je uspešno stigao, poslat je u Francusku kako bi se oporavio i pisao o povlačenju srpske vojske. Međutim, nemačka podmornica je u maju 1917. godine pogodila brod u Jonskom moru na kojem se Dis nalazio.
Mnogi su nakon Disove pogibije rekli da je naslovom svoje zbirke “Utopljene duše” predvideo svoju sudbinu, zbog čega je stekao reputaciju ukletog pesnika.
Vladislav Petković Dis je preminuo u 37. godini, a imao je ženu i dvoje dece.
Danas, u rodnom mestu osnovna škola nosi njegovo ime, kao i Gradska biblioteka u Čačku.
Da bi se očuvala uspomena na ovog velikana srpske poezije, svake godine organizuje se kulturna manifestacija “Disovo proleće”.
Rodna kuća srpskog pesnika u Zablaću, početkom prošle godine dobila je status znamenitog mesta, odnosno kulturno dobro i upisano je u registar kulturnih dobara Srbije. Ovakvu odluku donela je Vlada Srbije.
Izvor: MNA
