U Umetničkoj galeriji „Nadežda Petrović” u Čačku, u četvrtak, 6. aprila, u 18 časova, svečano će biti otvorena izložba Irene Lagator Pejović „PROSTRANSTVA LJUBAVI“.
Na otvaranju izložbe će govoriti Branislav Dimitrijević i Mirjana Šijačić-Nikolić. Kustosisu Patricja Rilko (Patrycja Rylko) i Julka Marinković.
Izložba je deo programa Nagrađeni na Memorijalu i priređuje se u okviru jubileja 150 godina od rođenja Nadežde Petrović.
Prostranstva ljubavi, samostalna izložba Irene Lagator Pejović, prikazuje raznolik izbor iz novijih radova umetnice, uključujući i nove artivističke radove. Kako tematski, tako i prostorno, ovi istraživački radovi obuhvataju teme inflacije, rada i znanja, a bave se kompleksnošću i protivrečnostima stanja današnjice, u kojoj više ne možemo poricati krajnju hitnost kritičkih ekonomskih i ekoloških prodora.
Umetnica se direktno bavi svakim od ovih pitanja kroz odnos istorije prema savremenosti i umetanje kako vlastitih tako i tuđih veoma ličnih iskustava, dok istovremeno razobličava pripovedanje na koje smo navikli. Ona snažniji glas daje transdisciplinarnim perspektivama, društvenim tranzicijama, kao i znanju koje je zaštitnički nastrojeno prema životnoj sredini. Lagator otkriva rastuću napetost između društvene odgovornosti, razmene u zajednici i prirodnih resursa naspram naširoko prihvaćenih političkih agendi utemeljenih na toksičnim, heteropatrijarhalnim mehanizmima koji promovišu nejednakost u raspodeli informacija, rada, novca i prirodnih depozita.
Izložba je u širem smislu koncipirana u odnosu na pojam i proces knjige kao najveličanstvenijeg izuma čovečanstva, sadržaoca i prenosioca znanja, ali i svedoka i posrednika njegove paradoksalne instrumentalizacije. U užem smislu, izložba polazi od rada „Izvan sjećanja“ (2007) nagrađenog Nagradom 24. Memorijala Nadežde Petrović. Kako ovaj rad propituje nekoliko slojeva značenja – aspekte sećanja na delo i lik Nadežde Petrović, savremene istorije, umetnosti i ekonomije – izložba referiše na specifičnosti i kontekste jugoslovenskog samoupravnog i postjugoslovenskog tranzicijskog prostora.
Za naziv izložbe Prostranstva ljubavi, umetnica kao jednu od referentnih tačaka uzima knjigu radova sa literarnih konkursa iz 1985. na temu Narodnooslobodilačkog pokreta u Jugoslaviji, veće jednakosti i solidarnosti. Primera radi, jedan od tih tekstova je napisala učenica osnovne škole. Ona s nama deli razmišljanje šta bi učinila da je na mestu Ronalda Regana, i neustrašivo zamišlja vreme bez sukoba, ratova, granica i bitaka. Ipak, imajući u vidu našu skoriju istoriju i, što je još važnije, realnost današnjice, uz rastuće cene življenja i uvek prisutne ratove, čini se dalekom i nedostižnom mogućnost da se postignu njena nevina detinja žudnja, hrabrost i svetlost.
Irena Lagator ne samo da razmatra višestruke perspektive i glasove i čini ih vidljivim pomoću umetničkih sredstava, na konceptualno precizne i kontekstualno ekspanzivne načine, već, što je najbitnije, nudi nam stvarne modele alternativne ekonomije za nezaposlene, ili definisana rješenja za obrtanje vijugave spirale ekološkog kolapsa kroz male inicijative na osnovnom nivou, kao što je mogućnost sađenja tačno određenih biljaka kako bi se izvlačili teški metali iz tla i zagađenih područja. U svom angažovanom pristupu, Lagator postavlja ove materijalizovane priče u istinskom prisustvu briga koje more naše doba.
Otvaranje Izložbe Prostranstva ljubavi događa se na dan sećanja na nacističko bombardovanje Narodne biblioteke Srbije 6. aprila 1941. godine, kada je stradalo preko 600.000 knjiga, rukopisa, povelja, dokumenata, novina, periodike…
Prateći program izložbe / Predavanja:
Monika Lajš Kisl Dva grada – Dama razum i pisanje istorije, 19. april u 18 h
Toni Hildebrandt Sanjanje napred – kategorije ne-linearnog i ne-cirkularnog vremena, 19.maj u 18 h
Izložbu je podržalo Ministarstvo kulture Republike Srbije i Grad Čačak.
Irena Lagator Pejović je umetnica i teoretičarka umetnosti. Njena postmedijska umetnička praksa usmerena je na istraživanje i proces. Zanimaju je neprimetne i paradoksalne situacije, jezičke i sistemske konstrukcije našeg globalizovanog doba koje se naizgled čine nebitnima. Analizirajući ih, kao i odnose između slika i jezika, individualnih i kolektivnih iskustava, stvara rizomatske reference za kritičko razumevanje savremenosti, pokazujući da umetnost može biti relevantna društvena aktivnost za oblikovanje budućnosti. Baveći se značajnim temama našeg doba koje se tiču okruženja, biopolitike, nestabilnosti sistema, pamćenja i istorije, njen rad se bavi pitanjima društvene odgovornosti i njene vidljivosti i funkcionalnosti u svakodnevnom životu. Podstičući sudelovanje publike i empatiju prema tim temama, zainteresovana je za senzibilizovana i angažovana promišljanja o strukturama i sistemima koji oblikuju naše živote i naša čula, istovremeno ukazujući na mogućnosti prevazilaženja njihovih ograničenja.
Od 2000. godine izlaže u zemlji i inostranstvu. Izbor kolektivnih izložbi: Kolekcije solidarne budućnosti, Koroška galerija likovnih umetnosti (KGLU), Slovenj Gradec, Slovenija, kustosi: Nada Baković, Marina Čelebić, Anita Ćulafić, Natalija Vujošević, Katarina Hergold Germ, Andreja Hribernik (2022–2023); Umetnost na delu. Na raskršću između utopije i (ne)zavisnosti, Muzej savremene umetnosti (MSUM), Ljubljana, Slovenija, kustosi: Zdenka Badovinac, Ana Mizerit, Bojana Piškur, Igor Španjol (2022–2023); 18. talinsko trijenale grafike Warm, Checking temperature in three acts, KAI Art Centre, Talin, kustoskinja Rona Kopečki (Rona Kopeczky) (2022); 100 godina Bauhausa: Kontekstualizacije i re-kontekstualizacije Bauhausa u jugoslovenskom umetničkom prostoru, Arhitektonski fakultet i Gete Institut Beograd, kustos Miško Šuvaković (2019); D´une Méditerranée, l´autre, Regionalni fond savremene umetnosti (FRAC), Marsej, kustosi Frančesko Bonami (Francesco Bonami), Emanuela Mazonis (Emanuela Mazzonis), Paskal Neve (Pascal Neveux), Rikardo Vaskez (Ricardo Vazquez) (2017); Normalities, austrijski kulturni forum Nju Jork, kustosi Marko Lulić i Kristin Mozer (Christine Moser) (2016); Plameni pozdravi. Reprezentativni portret detinjstva u socijalističkoj Jugoslaviji, Muzej istorije Jugoslavije, Beograd/Lothringer13 – Städtische Kunsthalle Minhen, kustoskinja Ana Adamović (2015); The Sea is My Land – Artisti dal Mediterraneo, Milanski Trijenale, Muzej dizajna i Nacionalni muzej umetnosti XXI vijeka (MAXXI), Rim, kustosi Frančesko Bonami (Francesco Bonami), Emanuela Mazonis (Emanuela Mazzonis) (2013, 2014); Spring Exhibition, Kunsthal Charlottenborg, Kopenhagen (2013); 12. istanbulsko bijenale, Untitled (History), kustosi Adriano Pedrosa (Adriano Pedrosa) i Jens Hofman (Jens Hoffmann) (2011); 24. Memorijal Nadežde Petrović, Transformisanje sećanja. Politike slike, selektorka Astrid Vege (Astrid Wege) (2007)…
Samostalnom izložbom Misliti slikom predstavljala je Crnu Goru na 55. bijenalu u Veneciji, kustoskinja Nataša Nikčević (2013). Ostale samostalne izložbe, izbor: Povezani pejzaži, Fondacija Petrović Njegoš i Centar savremene umjetnosti Crne Gore u saradnji sa Laboratorijom kolekcije umjetnosti nesvrstanih zemalja, Podgorica, kustoskinja Karolina Majevska Gide (Karolina Majewska Guede) (2022); Društvo neograničene odgovornosti, Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd, kustosi Dejan Sretenović i Una Popovć (2012); Društvo ograničene odgovornosti, Villa Pachiani, Pisa, kustoskinja Ilarija Marioti (Ilaria Mariotti) (2012); What We Call Real, Atelje DADO, Narodni muzej Crne Gore (2008)…
Njeni radovi nalaze se u privatnim i javnim kolekcijama poput: Muzeja savremene umetnosti, Beograd; Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, Banja Luka; Narodne banke Srbije, Beograd; Umetničke galerije „Nadežda Petrović“, Čačak; Narodnog muzeja Crne Gore, Nacionalne biblioteke Crne Gore, Cetinje; FRAC, Marsej; Arhiva www.brokenarchive.org projekta Ville Romane iz Firence i HKW-a iz Berlina. Pored ostalih internacionalnih i domaćih nagrada, za svoj umetnički rad je primila UNESCO nagradu za vizuelne umjetnosti na 4. cetinjskom bijenalu (2002) i Nagradu Memorijala Nadežde Petrović na 24. Memorijalu Nadežde Petrović u Čačku (2007). Bila je i umetnica u rezidenciji kod značajnih internacionalnih institucija poput Neue Galerie u Gracu (2006) i Viafarini u Milanu (2007).
www.irenalagator.net
