Opština Gornji Milanovac je pionir seoskog turizma ne samo u Srbiji, već u širem regionu, jer je razvoj ovog vida turizma u predelima rudničko-takovskog kraja, kao organizovana seosko-turistička delatnost, započet još početkom prošlog veka. To su uslovile mnoge okolnosti, a pre svega što ovaj kraj čuva brojne tragove bogate, burne i slojevite prošlosti, gde je kulturna baština, sa svojim materijalnim ostacima, locirana u vremenskom periodu od praistorije, preko obeležja turskog doba, do istorijskih mesta i događaja na čijim temeljima se stvarala moderna srpska država 19. i 20. veka. Bogatstvo šuamama i čistim vazduhom, specifično vazdušno strujanje i visoka jonizacija vazduha, doprineli su da još 1922. godine Rudnik bude proglašen vazdušnom banjom, što predstavlja početke razvoja seoskog turizma na ovim prostorima.
U serijalu projekta “Sela – privredni i turistički potencijali Gornjeg Milanovca” nastojaćemo da osvetlimo planove i strategije, koje se odnose na korišćenje turističkih i privrednih potencijala, a kroz razgovore sa stručnjacima da sagledamo šta još treba uraditi da bi ovi potencijali bili bolje iskorišćeni. Možda je jedan od najboljih primera neiskorišćenog potencijala selo Šilopaj, gde je prošlog vikenda održana manifestacija “Dani šilopajske panorame”, a cilj organizatora je upravo da “oživi” ovo mesto i privrednicima skrene pažnju na mogućnost ulaganja.
U organizaciji Udruženja “Šilopajska panorama”, Lovačkog udruženja “Vojvoda Milan Obrenović”, Lovačkog društva “Rudnik”, Mesne zajednice Šilopaj, Kulturnog centra Gornji Milanovac, Turističke organizacije opštine Gornji Milanovac i Crkvene opštine Šilopaj, a uz generalno pokroviteljstvo Opštine Gornji Milanovac, prošlog vikenda (21, 22. i 23. jula), održana je treća turističko-kulturna manifestacija “Dani šilopajske panorame”. Manifestacija je otvorena prigodnim kulturno-umetničkim programom, u kome su učestvovali folklorni ansambli, pevačke grupe, recitatori i Hor privrednika Čačka. Potom je usledilo Muzičko povečerje pod Rudnikom “Zapevajmo pesme naše”, odnosno svojevrsni mini festival izvornih narodnih pesama rudničkog kraja i Šumadije, u interpretaciji naših najpoznatijih izvođača ove vrste muzike, Gordane Lazarević, Radiše Utoševića, Radoslava Xonija Ponjavića i drugih, uz muzičku podršku orkestra “Braća Dmitrović”. Muzički urednik je bio doajne izvorne narodne muzike Nocvica Negovanović, podseća Dragan Marjanović, predsednik Skupštine Udruženja “Šilopajska panorama”.
Drugog dana manifestacije održano je takmičenje u spremanju lovačkog gulaša od divljači, a kao najbolja, trofej je ponela ekipa “Plantaža Majdan”. U porti crkve Svetog Nikole otvorena je izložba slika likovnog umetnika Branka Nikolića Popića, povodom 50 godina njegovog stvaralaštva i organizovana “Mala škola slikanja” za učenike OŠ “Arsenije Loma” Rudnik.
– Trećeg dana manifestacije, u hramu Svetog Nikole, posle jutarnje liturgije, organizovano je zajedničko venčanje za parove koji su sklopili građanski brak, a koji nisu venčani u crkvi. Svečanu ceremoniju vančanja pratio je Crkveni hor “Sveta tri jerarha” iz Alibunara. Održana je i promotivna biciklistička vožnja trasom stare pruge, u okviru projekta “Zelene staze Evrope”, na relaciji Gornji Milanovac – Srčanik – Šilopaj, koja je bila duga 17 kilometara. U školskom dvorištu je otvorena izložba tradicionalnih jela šilopajskog kraja, a na fudbalskom igralištu, sva tri dana manifestacije, organizovani su moto kros i fudbalske utakmice. Inače, Srbija je prebogata raznovrsnom hranom, ali ovaj kraj je poznat i po posebnim pitama – podsetio je tokom razgovora za naš list Dragan Marjanović, istakavši da organizatori žele duhovno da uzdignu meštane ovog sela, da im donesu radost življenja, ali i da ova kulturno-turistička manifestacija bude autentična.
Utisci našeg sagovornika su izvanredni, jer su organizatori samo za tri godine uspeli da ovu manifestaciju podignu na visok nivo, ali i da doprinesu poboljšanju infrastrukture u ovom selu:
– Imali smo veliku podršku lokalne samouprave, na čelu sa predsednikom Opštine Gornji Milanovac Dejanom Kovačevićem. Zahvaljujući finansijskoj pomoći koju smo obezbedili kroz projekat, mogli smo da realizujemo bogat kulturno-umetnički i sportski program. Tokom sva tri dana poseta je bila izvanredna, a ljudi su bili oduševljeni. Cilj organizatora i jeste da doprinesemo kulturološkom razvoju, da ova manifestacija bude pokretač novog odnosa prema selu Šilopaj, da afirmiše i oživi ovo mesto. Upravo zbog toga se i održava u jednom potpuno devastiranom području. Gornji Milanovac se ubraja u grupu najrazvijenijih opština u Srbiji, ali ovo područje je nekako ostalo “crna tačka”, koja je skoro potpuno iseljena. Trenutno možda ima oko 150 – 200 stanovnika, a za vikend je Šilopaj posetilo oko 1.500 do 2.000 ljudi. Ali, da bi ponovo naselili ovaj kraj, prethodno moramo obezbediti infratsrukturu. Uskoro će biti asfaltirano više od četiri kilometra puta, od Šilopaja do Cerove, kao i u selu Kriva Reka. S obzirom na to da je ovaj kraj relativno bez vode, pokrenuli smo inicijativu i već je urađen projekat dovođenje gradske, rzavske vode.
Mišljenje Dragana Marjanovića, da će panorama četiri sela, Šilopaja, Krive Reke, Davidovice i Cerove na padinama Rudnika, za nekoliko godina biti nadaleko čuvena, deli i izvršni direktor Udruženja “Šilopajska panorama” Miladin Đoković, koji je naglasio da su meštani samo pre tri godine bili potpuno nepoverljivi, a već danas veruju, nadaju se i rado učestvuju u akcijama koje doprinose boljim uslovima života.
Nela Radičević
Foto: Branka Vučićević Vučković
IZGRADNJA DEČJEG SELA ŠILOPAJ
U napuštenoj školskoj zgradi, na parceli Crkvene opštine Šilopaj, planirana je izgradnja “Dečjeg sela Šilopaj”. Reč je o zajedničkoj akciji OŠ “Svetozar Miletić” iz Zemuna i Udruženja za održivi razvoj sela “Šilopajska panorama”. Prvi korak je već pokrenut, roditelji dece iz zemunske škole i meštani MZ Šilopaj očistili su školsku zgradu. Sledeći korak biće prepokrivanje, a potom će se uređivati deo po deo zgrade, tempom koji budu “dozvoljavala” prikupljena sredstva.
– Od 10. maja prošle godine razgovaramo sa predstavnicima škole “Svetozar Miletić” iz Zemuna. To je jedna od većih osnovnih škola u Srbiji, koja ima 1.200 đaka. Ove godine, 20. januara sklopili smo ugovor o izdavanju naše škole u besplatan zakup na 30 godina. Takođe je sklopljen i ugovor sa Crkvenom opštinom Šilopaj o izdavanju parcela od jednog hektara, a ukupna površina ovog kompleksa biće oko dva hektara – najavio je Dragan Marjanović izgradnju škole u prirodi.
